Vaccinkandidaat uit Oxford klaar om op tienduizenden mensen getest te worden

juli 2020 Corona Willem van Altena
Medical doctor in protective gloves giving a kid girl Covid-19 coronavirus vaccine.

ChAdOx1 nCoV-19. Dat is de officiële naam voor de vaccinkandidaat voor het coronavirus waaraan sinds enkele maanden wordt gewerkt aan de universiteit van Oxford (Groot-Brittannië). In april kondigden de ontwikkelaars ervan de eerste tests op ruim 1.000 menselijke proefpersonen aan, en nu is het zo ver dat het vaccin op een veel grotere groep vrijwilligers getest kan worden. De resultaten van de gecombineerde eerste testfases werden op 20 juli gepubliceerd door het wetenschappelijk vaktijdschrift The Lancet. De vaccinkandidaat lijkt een krachtige immuunrespons op te roepen, en milde bijwerkingen te hebben.

Dubbele respons

Het is zelfs een dubbele immuunrespons: het vaccin riep een T-celrespons op binnen 14 dagen na de inenting. Binnen 28 dagen riep het vaccin ook een antilichaamreactie op. Bovendien werd vastgesteld dat bij 10 proefpersonen een tweede inenting na 14 dagen –een boosterprik- dat laatste effect verhoogde. De inenting veroorzaakte bij de meeste proefpersonen geen of lichte klachten, zoals hoofdpijn, spierpijn en verhoging.

Het is niet de eerste keer dat in Oxford succes wordt geboekt met een vaccin tegen een coronavirus. Enkele jaren geleden ontwikkelden dezelfde onderzoekers een vaccin tegen MERS, een ziekte die ook door een coronavirus wordt veroorzaakt.

Grotere studies

Toch betekent het veelbelovende nieuws nog steeds niet dat het Oxford-vaccin ook daadwerkelijk zal werken. Personen die ingeënt waren, zijn nog niet aan een daadwerkelijke besmetting blootgesteld. Dat moet nu gaan gebeuren, in de fase III-studies die binnenkort starten. In Groot-Brittannië doen ruim 10.000 mensen mee, en daarnaast vinden er nog grotere studies plaats in landen met veel meer COVID-patiënten zoals de Brazilië en Zuid-Afrika. In de VS worden meer dan 30.000 vrijwilligers gerekruteerd.

Hoe veilig?

Dan moet ook blijken hoe veilig het vaccin is. Tot dusver is het vaccin alleen getest op gezonde proefpersonen van tussen de 18 en 55 jaar oud. Of het ook werkt bij ouderen, of mensen met een verminderde weerstand is niet bekend. Ook is er nog niets te zeggen over hoe lang het vaccin mensen beschermt.

400 miljoen doses

Het Oxford-vaccin wordt ontwikkeld in samenwerking met farmabedrijf AstraZeneca. Nederland kocht een maand geleden, samen met Duitsland, Frankrijk en Italië, 300 tot 400 miljoen doses van dit vaccin. Ook de Britten, Amerikanen en andere partijen hebben al claims op grote hoeveelheden van het vaccin gelegd, zodat het, als het daadwerkelijk blijkt te werken, snel uitgerold kan worden. Dat zou op zijn vroegst begin volgend jaar kunnen zijn.

Het kandidaat-vaccin ChAdOx1 nCoV-19 vaccin is bij lange na niet het enige. De Wereldgezondheidsorganisatie meldt dat er meer dan 160 vaccins in ontwikkeling zijn, en daarvan worden er 26 op mensen getest. Drie vaccins, waaronder dat uit Oxford verkeren in de laatste testfase.

Bron

Pedro M Folegatti, MSc; Katie J Ewer, PhD; Parvinder K Aley, PhD et al. Safety and immunogenicity of the ChAdOx1 nCoV-19 vaccine against SARS-CoV-2: a preliminary report of a phase 1/2, single-blind, randomised controlled trial. The Lancet, 20 juli 2020. DOI:https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)31604-4