Bepaalde soorten antikankermedicijn zijn erop gericht om specifieke signaaleiwitten in kankercellen te blokkeren. Een probleem bij dit soort middelen is echter dat na verloop van tijd de tumor resistent wordt tegen het middel, en weer begint te groeien. Onderzoekers van het Nederlands Kanker Instituut (NKI) in Amsterdam lijken een oplossing voor dat probleem gevonden te hebben in het combineren van lage doseringen van meerdere kankermedicijnen tegelijk. Deze ‘multiple low dose aanpak’ zorgt voor veelbelovende resultaten bij gekweekte cellen en bij muizen. Onlangs verscheen een artikel over hun bevindingen in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Communications.
Er waren al eerder onderzoeken geweest waarbij de combinatie van verschillende medicijnen was geprobeerd, maar daarbij traden ernstige bijwerkingen op. Door echter vier zorgvuldig geselecteerde geneesmiddelen in zeer lage doses in te zetten hebben de Amsterdamse onderzoekers een oplossing gevonden. De kankersignalen worden effectief geblokkeerd terwijl de bijwerkingen een stuk minder ernstig zijn.
Onderzoeker en eerste auteur João Neto merkt op dat de medicijnen afzonderlijk geen effect hebben als ze in een dergelijk lage dosis worden toegediend worden. Dat de combinatie van vier medicijnen in een lage concentratie wel werkt verraste hem en zijn team. “We zagen een enorme synergie.”
Bij het onderzoek werd gebruik gemaakt van longkankercellen en lmuizen met longkanker. Zij werden behandeld met vier medicijnen die stuk voor stuk eiwitten blokkeren die een rol spelen in de vorming van kankercellen. Bij sommige longkankers komt een mutatie in het EGFR-gen voor, die ervoor zorgt dat de celdeling ongebreidelde vormen aanneemt. Middelen die EGFR remmen werken vaak in eerste instantie goed, maar zodra er resistentie optreedt, wat vroeg of laat gebeurt, zijn er niet veel behandelingsmogelijkheden meer.
Door vier verschillende middelen toe te dienen wordt de signaleringsroute van de cellen op vier plekken geblokkeerd in plaats van op een. Neto ontdekte dat een vijfde van de normale individuele effectieve medicijndosis al voldoende was om de eiwitten te blokkeren, wat leidde tot het afsterven van de kankercellen. Wel bleek het effect bij de proefneming op muizen minder groot dan op de gekweekte laboratoriumcellen. Muizen breken sommige medicijnen heel snel af, stelden de onderzoekers vast. Neto: “Een van de uitdagingen voor het testen bij mensen zal dan ook zijn om het medicijnniveau in hun lichaam goed te houden.”
Voordat het zo ver is dat er tests met longkankerpatiënten plaats kunnen vinden moet daarom eerst de exact juist dosering voor toediening bij mensen worden vastgesteld. Daarnaast is het zaak om de medicijnen die voor de studie nodig zijn te verkrijgen, en moet er financiering voor de tests gevonden worden. Momenteel wordt het onderzoek gesponsord door KWF Kankerbestrijding en Oncode Institute.
De onderzoekers kijken intussen al naar mogelijke andere toepassingen voor de multilple low dose behandeling. Aan het NKI zijn zelfs al enkele tests gedaan met cellen van andere kankersoorten, met vergelijkbare positieve resultaten. Onderzoeker Neto: “In theorie kun je het toepassen op een breed scala aan tumoren, zolang ze verslaafd zijn aan een communicatieroute in hun cellen.”
Bron
Lees het artikel in Nature Communications
Naar boven
