Sneller en beter bestralingsplan bij prostaatkanker dankzij AI-software

maart 2020 Zorg van de toekomst Willem van Altena
Artificial Intelligence

Aan het Amsterdam UMC is deze week voor het eerst een man met prostaatkanker behandeld volgens een bestralingsplan dat met behulp van kunstmatige intelligentie (AI) is bepaald. Speciale software, die door radiotherapeuten in samenwerking met informatici van het CWI (Centrum voor Wiskunde en Informatica) is ontwikkeld kan voor elke patiënt maatwerk leveren, en dat in een fractie van de tijd.

Informatici en radiologen werken in Amsterdam samen in het project ‘ICT-based Innovations in the Battle against Cancer – Next-Generation Patient-Tailored Brachytherapy Cancer Treatment Planning’.

Behandelroutes

Zoals de naam van het project al aangeeft gaat het om inwendige bestraling van prostaatkanker, ofwel brachytherapie. Daarbij gaat het om het maken van een nauwkeurige afweging tussen het zo gericht mogelijk bestralen van de tumor met de optimale stralingsdosis, en het ontzien van omliggend gezond weefsel. Om tot de juiste behandeling te komen worden er zogeheten behandelroutes geformuleerd. Uit die verschillende routes kiezen radiologen dan het beste plan, en dankzij de razendsnelle rekencapaciteiten van de software kan dat een stuk sneller zonder daarbij aan accuratesse in te boeten.

Die snelheid is relevant, omdat het voor de patiënt zeer onprettig is om de katheters ingebracht te krijgen en dan te moeten wachten tot de behandeling start. In de gangbare situatie kan het wel een uur duren voordat de feitelijke radiotherapie start omdat de artsen de behandelroutes nog vast moeten stellen. De AI-software kan dat in luttele minuten en doet dat al zodra de katheters ingebracht worden.

Blinde test

De door de AI-software opgestelde behandelplannen zijn in een blinde test door artsen beoordeeld, en in 98% van de gevallen bleken de artsen het eens te zijn met de door de computer voorgestelde behandelplannen.

Baarmoederhalskanker

Er zijn intussen ook al plannen om met de AI-software andere soorten kanker te behandelen. Immers: het uitrekenen van meerdere behandelroutes waarbij de afweging gemaakt wordt tussen het aanpakken van de tumor en het beperken van bijwerkingen is iets dat radiologen bij de behandeling van meerdere kankers moeten doen. Er start daarom binnenkort een proef in Leiden om te zien of de AI-software ook nuttig kan zijn bij brachytherapie bij baarmoederhalskanker.

Bronnen
1. Lees HIER wat het CWI (Centrum voor Wiskunde en Informatica) in Amsterdam over het project schrijft.
2. Bekijk HIER een Youtube-video die het project verduidelijkt.