Afweercellen dankzij CRISPR-techniek opnieuw gecodeerd tot doelgerichte kankerkillers

december 2022 Wetenschap Willem van Altena
T-Cells Attacking Cancer Cell

Onderzoekers van de University of California, Los Angeles en PACT Pharma in San Francisco (V.S.) zijn erin geslaagd om afweercellen van kankerpatiënten in een laboratorium opnieuw te coderen zodat ze doelgericht kankercellen van die patiënt kunnen opsporen en bestrijden. De veelbelovende resultaten van de studie werden recent gepubliceerd in Nature.

Voor hun onderzoek ontwikkelden de wetenschappers een complex proces om T-cellen van kankerpatiënten te isoleren, om ze vervolgens met de CRISPR-techniek opnieuw te programmeren en vervolgens terug te plaatsen in de patiënt. De aangepaste T-cellen bleken in staat om tumorspecifieke celmutaties te herkennen en op die manier kankercellen op te sporen en onschadelijk te maken.

Het ging om een kleine klinische fase Ia-studie waarin werkzaamheid en bijwerkingenprofiel van de CRISPR-techniek werd onderzocht bij het aanpassen van de T-cellen van kankerpatiënten. Aan de studie deden 16 patiënten mee met een mediane leeftijd van 47 jaar. Zij leden aan verschillende vormen van kanker: colorectaal (11 personen),  borst (2), eierstok (1), melanoom (1) en niet-kleincellig longkanker. Uit tumorbiopten en bloed van de patiënten werd DNA geïsoleerd en geanalyseerd om mutaties te identificeren die een grote kans hadden een T-cel respons op te wekken. Vervolgens werd bij elke patiënt bloed afgenomen, dat vervolgens werd bewerkt door er T-cel receptoren (TCRs) aan toe te voegen, die in staat zijn om patiëntspecifieke neo-antigenen te herkennen. Tot slot kreeg elke patiënt zijn T-cellen teruggeplaatst, die gemodificeerd waren met 3 TCRs om drie verschillende doelen te lijf te gaan.

Stabiel ziektebeeld

Het bleek dat er verschillende aantallen TCRs in het bloed van de patiënten werden teruggevonden. Bij 4 patiënten ging het om 1 TCR, bij 3 patiënten waren het er 2, en bij 9 patiënten bleken alle 3 de TCRs werkzaam te zijn. Na 1 maand vertoonden 5 patiënten een stabiel ziektebeeld, bij de overige 11 was er echter wel sprake van progressie. Ernstige bijwerkingen deden zich voor bij 2 patiënten.  

De onderzoekers stellen dat hun studie laat zien dat de behandeling met CRISPR-gemodificeerde T-cellen effectief is bij een aanvaardbaar bijwerkingenprofiel. Zij hopen dat deze studie de weg effent voor verdere studies met aangepaste T-cellen.

Referentie

Foy SP, Jacoby K, Bota DA, et al. Non-viral precision T cell receptor replacement for personalized cell therapy. Nature. 2022 Nov 10. doi: 10.1038/s41586-022-05531-1. Epub ahead of print. PMID: 36356599.